Poznaj swoje prawa

Jeden z czytelników opisał nam sytuację w jakiej się znalazł. 

Dotyczyła ona kontroli policyjnej podczas której został poproszony o wyjęcie wszystkich rzeczy z kieszeni oraz o pokazanie telefonu w celu sprawdzenia jego legalności. Czy Policja ma takie prawo? Zarówno tak jak i nie.

Należy wiedzieć jak się zachować aby uniknąć tych czynności. Istotne podczas spotkania z Policją jest pierwsze zdanie wypowiedziane do nich „Czy popełniłem jakieś wykroczenie lub przestępstwo?”(być może warto nagrać to by w razie naruszenia Waszych praw mieć dowód do skargi). Jeśli nie popełniliście żadnego wykroczenia ani przestępstwa zakres czynności jakie legalnie może podjąć wobec Was policjant sprowadza się do wylegitymowania i sprawdzenia w bazie danych czy nie figurujecie jako osoba poszukiwana. Często policja prosi/każe opróżnić kieszenie. Taka czynność to już kontrola osobista/przeszukanie a te działania są określone ściśle prawem i Policjant nie może sobie ich nadużywać. Miejmy tego świadomość. Jak podaje Policja :

Policjant ma prawo dokonać kontroli osobistej w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia przez osobę poddawaną kontroli czynu zabronionego pod groźbą kary.

Jeśli na Wasze pytanie „Czy popełniłem jakieś wykroczenie lub przestępstwo? - odpowiedziano, że nie – nie ma uzasadnionego podejrzenia a więc co idzie dalej nie ma potrzeby przeprowadzania dalszych czynności.

Podobnie jak przy przeszukaniu, osoba która ma być poddana kontroli osobistej, może żądać obecności przy tej czynności osoby wskazanej przez siebie oraz osoby przybranej przez prowadzącego czynności, jeżeli obecność tych osób nie utrudni lub nie uniemożliwi dokonania kontroli. Kontroli osobistej powinno się dokonywać w miarę możliwości za pośrednictwem osób tej samej płci, w pomieszczeniu niedostępnym na czas kontroli dla osób postronnych. Chociaż rozporządzenie nie reguluje zakresu kontroli osobistej poprzez analogię do czynności przeszukania osoby należy przyjąć, iż powyższa czynność obejmuje kontrolę osoby (jej przeszukanie) a także jej odzieży i podręcznych przedmiotów (torebki, saszetki itp.). Sposób przeprowadzenia przeszukania oraz czynności podobnych jest praktycznie identyczny. Stąd wszystkie reguły dotyczące przeszukania mają również zastosowanie do kontroli osobistej, przeglądania bagaży i sprawdzania ładunku.

Pamiętajcie! Przeszukanie tylko w odosobnionym pomieszczeniu a nie w centrum miasta gdzie ludzie mogą wziąć Was za złodziei – to kolejna podstawa do złożenia skargi na czynności policjanta. Art. 30 Konstytucji mówi :” Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

Pamiętajcie! Zawsze żądajcie sporządzenia protokołu, policjanci nie lubią pisać więc to Wasze żądanie ostudzi ich zapędy, przeszukanie/kontrola osobista tylko w pomieszczeniu – czy będą chcieli jechać na komisariat wiedząc, że poleci na nich skarga jeśli nic nie znajdą?

art. 220 § 1. Przeszukania może dokonać prokurator albo na polecenie sądu lub prokuratora Policja, a w wypadkach wskazanych w ustawie - także inny organ. § 2. Postanowienie sądu lub prokuratora należy okazać osobie, u której przeszukanie ma być przeprowadzone. § 3. W wypadkach nie cierpiących zwłoki, jeżeli postanowienie sądu lub prokuratora nie mogło zostać wydane, organ dokonujący przeszukania okazuje nakaz kierownika swojej jednostki lub legitymację służbową, a następnie zwraca się niezwłocznie do sądu lub prokuratora o zatwierdzenie przeszukania. Postanowienie sądu lub prokuratora w przedmiocie zatwierdzenia należy doręczyć osobie, u której dokonano przeszukania, w terminie 7 dni od daty czynności na zgłoszone do protokołu żądanie tej osoby. O prawie zgłoszenia żądania należy ją pouczyć.

Pamiętajcie, że Konstytucja daje Wam pewne prawa :

Art. 31. 1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej. 2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje – policjant nie może Was zmusić ;-) musi podać dokładny przepis którym się kieruje – nie banał ustawa o policji a dokładny przepis !

Art. 32. 1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. 2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

Art. 41. 1. Każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą. Pozbawienie lub ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach i w trybie określonych w ustawie

Art. 50. Zapewnia się nienaruszalność mieszkania. Przeszukanie mieszkania, pomieszczenia lub pojazdu może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony

Art. 52. 1. Każdemu zapewnia się wolność poruszania się po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu.

Wracając do tematu telefonów i sprawdzania ich legalności należy zapytać policjanta jakiego konkretnie modelu telefonu szuka? Jest mało prawdopodobne by trafił w Wasz model telefonu a nawet gdyby to i tak nie ma potrzeby dawania telefonu do sprawdzenia. Policja tylko o to prosi, nie musicie ulegać ich prośbą. Należy spytać policjanta na jakiej podstawie podejrzewa Was o posiadanie nielegalnego telefonu? Jeśli nie ma podstaw , nie ma czynności. Nie ulegajmy widzimisię policjantów, często nadużywają swoich uprawnień właśnie poprzez nieświadomość prawa ludzi których kontrolują. Możecie poprosić Policjanta by wpierw sprawdził swój czy nie jest kradziony gdyż podejrzewacie taki fakt skoro on podejrzewa Was. Nie dajcie się wodzić za nos. Znajcie swoje prawa.

Tyle na obecną chwilę w tym temacie , w miarę uzyskania kolejnych informacji będziemy aktualizować wątek